31.10.1912
.
- Strona Główna
- Z dawnej Galicji
- I wojna światowa
- II Rzeczpospolita
- II wojna światowa
- Okres powojenny
- Kronika kryminalna
- Klęski żywiołowe i wypadki
- Łemkowszczyzna
- Biecz
- Gorlicko- jasielskie zagłębie naftowe
- Szlak architektury drewnianej
- Turystyka
- Region w starej fotografii
- Region we współczesnej fotografii
- Stare reklamy prasowe
- Rozmaitości regionalne
- Zanikające zawody regionalne
- Zwyczaje i obrzędy
- Kuchnia
- Krajobraz z wiatrakami
- Świat zwierząt
- Świat roślin
- O nas
- Współpraca
- Polecane strony
- Zostań Patronem
poniedziałek, 30 września 2019
sobota, 28 września 2019
Dr Sławomir Mrozek, Konferencja popularnonaukowa pt. „80. rocznica wybuchu II wojny światowej”. Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Gorlicach, 25 września 2019 r.
/ARTYKUŁ NADESŁANY/
Dr Sławomir
Mrozek
Konferencja popularnonaukowa pt. „80.
rocznica wybuchu II wojny światowej”
Centrum Kształcenia Praktycznego i
Ustawicznego w Gorlicach
25 września 2019 r., godz. 11:00
Dnia 25 września tj. w środę w auli Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w
Gorlicach odbyła się konferencja popularnonaukowa pt. „80. rocznica wybuchu
II wojny światowej”. Organizatorem konferencji było Stowarzyszenie
Miłośników Ziemi Gorlickiej (SMZG).
Konferencję poprowadził wiceprezes SMZG – dr Sławomir Mrozek. Uroczystość
rozpoczęła się odśpiewaniem hymnu państwowego. Po hymnie prowadzący przypomniał
najważniejsze fakty związane z II wojną światową.
Wszystkich
zebranych powitał prezes SMZG – Roman Trojanowicz. Wśród gości byli m.in.:
Starosta Powiatu Gorlickiego – Maria Gubała, kierownik wydziału oświaty,
kultury i spraw społecznych –
Aleksander Augustyn, dyrektor CKPiU – Adam Tarsa. Uczestnikami była również
młodzież ze szkół średnich - z Zespołu Szkół Zawodowych w Bieczu oraz Branżowej
Szkoły I Stopnia Cechu Rzemiosł i Przedsiębiorczości im. Jana Kilińskiego w Gorlicach, Zespołu Szkół
Technicznych w Gorlicach wraz z dyrekcją i opiekunami.
Prezes Trojanowicz podziękował
sponsorom, dzięki którym możliwe było zorganizowanie tej imprezy – Staroście
Gorlickiemu i Burmistrzowi Miasta Gorlice.
Prelegentami, którzy przybliżyli tamten okres w historii Polski byli:
1.
Nauczyciel
ze Stróżnej, były wicewojewoda nowosądecki, obecnie emeryt
– Zbigniew Barylak
Temat prelekcji: „Stosunki polsko-niemieckie w latach
1933-1939”
2.
Członek
zarządu powiatu gorlickiego, w poprzedniej kadencji wicestarosta, historyk
z wykształcenia
- Jerzy Nalepka
Temat prelekcji: „Agresja hitlerowskich Niemiec na Polskę i wojna obronna”
3.
Starszy
inspektor w oddziałowym biurze badań historycznych Instytutu Pamięci Narodowej
w Rzeszowie
- Michał Kalisz
Temat prelekcji: „Gorlicki
Wrzesień ’39 na fotografiach niemieckiego okupanta”
4.
Naczelnik
wydziału rozwoju starostwa powiatowego w Gorlicach, od wielu lat zajmuje się
funduszami europejskimi. Z racji
wykształcenia i zainteresowań szczególnie lubi chronić
zabytki
- Daniel
Markowicz
Temat
prelekcji: „Wieniawa i jego rola w latach 1938-1940”
5.
Doktor nauk
humanistycznych w zakresie historii, współredaktor Kwartalnika Gorlickiego
- Sławomir
Mrozek
Temat
prelekcji: „Dziwna wojna – postawa sojuszników Polski na agresję Niemiec”
6.
Doktor nauk
humanistycznych w zakresie historii, pracownik naukowy w polskim
uniwersytecie na obczyźnie w
Londynie „PUNO”
- Teresa Folga-Naidoo
Temat prelekcji: „Władze
polskie podczas II wojny światowej”
Dr Sławomir Mrozek podziękował
wszystkim prelegentom za przybycie i ciekawe prelekcje. Prezes SMZG Roman Trojanowicz podsumował konferencję naukową, dziękując raz
jeszcze prelegentom oraz gościom za tak liczne przybycie.
Groźny pożar w Rzepienniku Strzyżewskim - rok 1937.
Zachowano pisownię oryginalną. Źródło u autorów.
Kronika gorlicka.
Groźny pożar.
Nasz korespondent (J.W.) donosi: Wczoraj we wtorek 16 b.m. [marzec] wybuchł pożar w Rzepienniku Strzyżewskim, w powiecie gorlickim, którego ofiarą
padło osiem domów żydowskich rodzin z całym niemal inwentarzem. Straty
obliczają na kilkadziesiąt tysięcy złotych, ponad 50 mieszkańców znalazło się
bez dachu.
Pożar powstał w uliczce, w zabudowaniu kupcowej Traurigowej,
od wyrzuconego na śmietnisko na podwórzu gorącego popiołu. Na śmietnisku
znajdowały się odpadki łatwopalnych materjałów, które też się zajęły. Wiatr
przerzucił iskry na dach, który momentalnie stanął w płomieniach. Ponieważ
uliczka ta jest gęsto zabudowana, a domy są przeważnie drewniane, więc ogień
rozszerzał się z błyskawiczną szybkością.
/Notatka nadesłana przez p. Czesława Dudka. Źródło u autorów/
/Notatka nadesłana przez p. Czesława Dudka. Źródło u autorów/
Groźny pożar w miasteczku
KILKA RODZIN ŻYDOWSKICH BEZ DACHU NAD GŁOWĄ.
Gorlice, 17.3. (E) Wczoraj w
godzinach porannych wybuchł groźny pożar w domostwie Pepy Traurig w Rzepienniku
Strzyżewskim. Ogień wskutek silnego wiatru przeniósł się na inne drewniane domy
miasteczka, powodując niezwykle groźne skutki. W ciągu kilku minut kilka domów
stanęło w płomieniach a gnana paniką
ludność miasteczka usiłowała z płonących domostw uratować część mienia. Pożar
objął domy żydowskie ubogiej ludności miasteczka, w którym rozgrywały się
tragiczne sceny podczas ratowania mienia i życia ludności. Złe drogi
uniemożliwiły akcję ratowniczą i jedynie straż pożarna z Rzepiennika, Ciężkowic
i Gromnika mogła uczestniczyć w akcji ratowniczej. Na miejsce przybył starosta
gorlicki Dr.Klimów, który na miejscu wydał konieczne zarządzenia.
Po kilku godzinach trwania
groźnego pożaru udało się ogień zlokalizować. Bilans działania rozszalałego
żywiołu jest tragiczny. Spłonęło 5 domów żydowskich: Pepy Traurig, Abrahama Manheima,
Chany Stamler, Berla Dormana, Wolfa Linkera oraz jeden dom chrześcijański
Niemca.
Szkody, prowizorycznie na razie obliczone,
wynoszą ponad 10.000 zł. Przyczyn pożaru dotąd nie ustalono; prawdopodobnie
przyczyną pożaru było nieostrożne obchodzenie się z ogniem.
czwartek, 26 września 2019
M. Ślazyk, Tajemniczy świat lokalnych roślin - Centuria pospolita.
Centuria pospolita
Centuria,
zwana też tysiącznikiem to roślina zielna z rodziny goryczkowatych. Ziele
występuje na pastwiskach, łąkach i leśnych zrębach. W Polsce jest to gatunek rodzimy, jednak dość rzadki,
dlatego objęto go ochroną. Centurię jako surowiec zielarski pozyskuje się z
upraw. Od dawna była najczęściej zbieraną rośliną leczniczą w Karpatach. Jej
właściwości lecznicze były znane już w V wieku p.n.e. Starożytne legendy mówią,
że zielarz Centaur Chejron jako pierwszy opracował recepturę z centurii, która
posłużyła mu na opatrzenie ran zadanych przez Herkulesa.
Centuria pospolita, fot. M. Ślazyk |
W Małopolsce od wieków roślina jest święcona
wraz z innymi ziołami w święto Matki Bożej Zielnej. Wierzenia ludowe podają, że
„W noc z 30 kwietnia na 1 maja można spotkać dużo czarownic, idąc na krzyżujące się drogi. Trzeba
jednak mieć wieniec na głowie lub kapelusz z centurii, może być z suszonej”.
Centuria
to roślina od dawna używana w medycynie ludowej do sporządzania leków, w szczególności na
wzmocnienie żołądka, ale także na ból głowy, ból zębów i kaszel. Pomaga również
w leczeniu żółtaczki, nadciśnienia tętniczego, anemii. Świeże liście centurii
można stosować na ropiejące i trudno gojące się rany. Żucie liści tysiącznika w czasie upałów gasi pragnienie. Odwar
łagodzi objawy związane z przekwitaniem kobiet.
Według
Różańskiego tysiącznik pobudza wydzielanie
śliny, soku żołądkowego, soku jelitowego, trzustkowego i żółci. Przyśpiesza i
usprawnia trawienie oraz wchłanianie składników pokarmowych, przez co poprawia
ogólny stan chorego. Pobudza fizycznie i psychicznie. Świeże maceraty z ziela
świeżego przyśpieszają gojenie ran, wyprysków i owrzodzeń. Centuria wzmaga
przemianę materii i reguluje wypróżnienia. Niedawno opisano właściwości przeciwgorączkowe
tysiącznika.
Literatura:
· Kujawska Monika, Łuczaj Łukasz, Sosnowska Joanna, Klepacki
Piotr, Rośliny w wierzeniach i zwyczajach
ludowych Słownik Adama Fischera, Wrocław 2016, PTL, ISBN 978-83-64465-29-1
· Rutkowski Lucjan, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych
Polski Niżowej, Warszawa, 2006, Wydawnictwo Naukowe PWN,
ISBN 83-01-14342-8.
· Różański Henryk https://rozanski.li/336/tysiacznik-centuria-erythraea-centaurium-l-pers-i-sekoirydoidy/
w: Medycyna
dawna
i współczesna [on-line]
i współczesna [on-line]
· Szary Adam, Bieszczadzkie motywy
roślinne między światem żywych a krainą zmarłych, Rzeszów 2015, Wydawnictwo
Carpathia, ISBN 978-83-62076-37-6
· Szary Adam, Tajemnice bieszczadzkich roślin wczoraj i dziś, Rzeszów 2017,
Wydawnictwo Carpathia, ISBN 978-83-947702-1-1
· Udziela Seweryn, Rośliny
w wierzeniach ludu krakowskiego, Lwów 1931
M. Ślazyk, Tajemniczy świat lokalnych roślin - Głóg.
Głóg
to roślina należąca do rodziny różowatych. Może przybierać formy drzewa lub
krzewu. Dorasta do 6-8 metrów wysokości,
ma silne zdrewniałe cierniste gałęzie. Najbardziej powszechne w Polsce są głóg
jednoszyjkowy i głóg dwuszyjkowy.
Symbolika głogu sięga starożytności. W Grecji jego gałązkami przyozdabiano głowy
nowożeńców, ponieważ krzew ten związany był z patronem małżeństwa. Również w
tamtym czasie wytwarzano z niego broń. W kulturze tureckiej zapach kwiatów
kojarzono z zapachem intymnym kobiety, dlatego stał się symbolem życia
erotycznego. W średniowieczu głóg symbolizował ostrożność i nadzieję, ale też
bolesną i nierozłączną miłości – jego pędy wyrosły z grobów Tristana i Izoldy.
Głóg, fot. M. Ślazyk |
Ciekawostką jest, że w XII wieku we Francji istniał zwyczaj przenoszenia chorób z ludzi na drzewa. W tym celu chory musiał umieścić kawałek chleba w gałęziach głogu, posypać ziemię wokół pnia solą i wypowiedzieć zaklęcie: „Dzień dobry głogu, dzisiaj przynoszę Ci chleb i sól a jutro chorobę”, po czym chory musiał wrócić do domu inną drogą niż przyszedł i wejść innymi drzwiami, aby dolegliwość nie powróciła.
Na
południu Polski krążyła legenda, że głóg podsuwał swoje gałęzie Maryi, aby
mogła suszyć na nich szatki Dzieciątka Jezus, co Pan Bóg wynagrodził obsypując
go każdej wiosny obfitością kwiatów. W ludowych podaniach przetrwały też
bardziej mroczne skojarzenia z głogiem – krzew, który miał chronić przed
upiorami był sadzony wokół niektórych mogił lub całych cmentarzy. Dla ochrony
przed wampirami wbijano ciernie głogu w język zmarłego. W Małopolsce wierzono,
ze krzew głogu chroni grunty przed uderzeniami piorunów. Obfite obrodzenie
głogu zapowiadało ostrą zimę. W Wigilię
Bożego Narodzenia lud zrywał głóg podczas drogi do kościoła i
w czasie Wieczerzy zjadał czerwone
owoce, co miało chronić przed bólem gardła na cały rok.
Na
Sądecczyźnie w Wigilię dziewczęta
chodziły boso w pole, zbierały owoce głogu, a gospodyni odbierała je od każdej
osobno, a tej, która oddała parzystą liczbę owoców zapowiadała szybkie
zamążpójście.
Gałązki
głogu wkładano do kolebki dziecka, co
miało je uchronić przed dokuczliwymi strachami. Gdy gospodynie podejrzewały, że
krowy dają „zaczarowane mleko” brały nowe płótno, cedzono przez nie mleko, a
następnie dawano na biało kwitnący krzew głogu.
Obecnie
doceniane są właściwości lecznicze głogu. Wyciągi są stosowane w różnorakich
preparatach używanych w leczeniu choroby
wieńcowej, nadciśnienia, miażdżycy, zaburzeń krążenia obwodowego, cukrzycy,
skaz naczyniowych i otyłości.
Literatura:
· Alexander Dominic, Czarownice, wróżbici,
szamani, Warszawa 2008, Świat Książki, ISBN 978-83-247-0556-6
· Kujawska Monika, Łuczaj Łukasz, Sosnowska Joanna, Klepacki
Piotr, Rośliny w wierzeniach i zwyczajach
ludowych Słownik Adama Fischera, Wrocław 2016, PTL, ISBN 978-83-64465-29-1
· Rutkowski Lucjan, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych
Polski Niżowej, Warszawa, 2006, Wydawnictwo Naukowe PWN,
ISBN 83-01-14342-8.
· Rostafiński J,. Zielnik czarodziejski, Kraków, 1893, Akademia Umiejętności
· Różański Henryk https://rozanski.li/297/glg-crataegus-w-fitoterapii/
w: Medycyna
dawna i współczesna [on-line]
· Szary Adam, Bieszczadzkie motywy
roślinne między światem żywych a krainą zmarłych, Rzeszów 2015, Wydawnictwo
Carpathia, ISBN 978-83-62076-37-6
· Szary Adam, Tajemnice bieszczadzkich roślin wczoraj i dziś, Rzeszów 2017,
Wydawnictwo Carpathia, ISBN 978-83-947702-1-1
· Talko-Hryncewicz Julian, Zarysy
lecznictwa ludowego na Rusi południowej, Kraków, 1983, Akademia
Umiejętności.
· Udziela Seweryn, Rośliny
w wierzeniach ludu krakowskiego, Lwów 1931
Subskrybuj:
Posty (Atom)