I wojna światowa

Krzysztof Kusiak, 

Gorlickie w Wielkiej Wojnie 1914-1915. 

Wspomnienia, relacje, legendy.

ZOBACZ WIĘCEJ

* Krzysztof Kusiak, Jesień roku 1918 nad rzeką Ropą według ówczesnych korespondencji i relacji prasowych.
Część I.
Część II.

* Wspomnienia I wojna światowa 

* Artykuły prasowe

* Bitwa pod Gorlicami

* Cmentarze galicyjskie

* Galeria zdjęć wybranych obiektów cmentarnych 

* Nieistniejące cmentarze

* Okruchy Wielkiej Wojny

* Humor Wojenny 

             Dwa przeciwstawne bloki państw w Europie uformowały się już w XIX w. Z jednej strony był to sojusz rosyjsko-francuski, do którego później dołączyła Wielka Brytania, z drugiej Cesarstwo Niemieckie, Austro-Węgierskie i Włochy (które nie dotrzymały zobowiązań sojuszniczych). Pierwszy blok państw nazywany był Ententą, od francuskiego entente cordiale, co znaczy serdeczne porozumienie lub inaczej określano go trójporozumieniem. Drugi zaś potocznie nazywany był blokiem państw centralnych, bądź też trójprzymierzem.
            Sprzeczne interesy tych dwóch bloków, prędzej czy później musiały doprowadzić do wojny, a plany tej czekały już gotowe w sztabach. Punktów zapalnych, które w każdej chwili mogły wzniecić iskrę było kilka, ale ostatecznie bezpośrednią przyczyną jej wybuchu okazało się wydarzenie z 28 czerwca 1914 r. Wtedy to na ulicach Sarajewa dokonano zamachu w którym zginął arcyksiążę austro-węgierski i następca tronu, Franciszek Ferdynand i jego małżonka Zofia.

   

Arcyksiążę Franciszek Ferdynand z żoną Zofią i dziećmi
źródło: Wikipedia

              

               Ponieważ zamachowiec Gavrilo Princip powiązany był z serbską organizacją nacjonalistyczną, Austro-Węgry wystosowały do rządu serbskiego ultimatum. Wśród wielu warunków było m.in. żądanie przeprowadzenia przez służby monarchii naddunajskiej śledztwa na terytorium swojego bałkańskiego sąsiada. Warunek ten był nie do przyjęcia przez Serbów i odrzucili oni żądania Wiednia.
                28 lipca 1914 r., dokładnie miesiąc po zamachu w Sarajewie Austro-Węgry, po uzyskaniu wcześniejszych zapewnień ze strony Niemiec o całkowitym poparciu, gdyby do wojny włączyła się sojuszniczka Serbii, Rosja, wypowiedziały wojnę Serbii. Jeszcze tego samego dnia rozpoczął się ostrzał Belgradu. W ten sposób został otwarty pierwszy front Wielkiej Wojny zwany frontem bałkańskim.
                Dalej wydarzenia potoczyły się już błyskawicznie. 29 lipca Rosja zarządziła częściową mobilizację przeciwko Austro-Węgrom, by już dzień później ogłosić ją mobilizacją powszechną. W odpowiedzi na to Niemcy zagroziły wypowiedzeniem wojny państwu carów, jeżeli to nie odwoła poboru. Zaniepokojona poczynaniami Niemiec Francja, również ogłosiła mobilizację 1 sierpnia, tegoż też dnia Rosja odrzuciła żądania Niemiec, co spowodowało, że te wypowiedziały jej wojnę. 2 sierpnia Niemcy jako pierwsi rozpoczęli ofensywę wkraczając do Luksemburga. Obawiając się walki na dwa fronty według wytycznych tzw. planu Schlieffena zamierzali wpierw szybkim uderzeniem pokonać Francuzów, a dopiero potem rzucić wszystkie siły przeciwko caratowi. Do szybkiego pokonania Francji niezbędny był przemarsz przez Belgię, dlatego też Niemcy zażądały od tego państwa prawa przemarszu swoich wojsk przez jej terytorium. Nie zważając na brak zgody wojska niemieckie wkroczyły na terytorium Belgii, wypowiadając jednocześnie wojnę Francji. Nie mogąc tolerować pogwałcenia terytorium neutralnego państwa 4 sierpnia wojnę Niemcom wypowiedziała Wielka Brytania. 5 sierpnia Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji. Turcja zamknęła cieśninę Dardanele. 10 sierpnia Francja, a 12 sierpnia Wielka Brytania wypowiedziały wojnę Austro-Węgrom.