Obchód "Maryjek" w Gorlicach - artykuł prasowy z roku 1931.

Zachowano pisownię oryginalną. Źródło u autorów.

Obchód „Maryjek” w Gorlicach.

Zaraza przyczyną powstania obchodu. – Pielgrzymka do Kobylanki. – Wznowienie obchodu po wojnie.

Kraków, 13 grudnia.

Po słynnej rebelji chłopskiej w r. 1846, nastał w okręgach, objętych rzezią szlachty, straszny głód.

Nadobitek żyjących w niedostatku dziesiątkować zaczęły liczne epidemiczne choroby, z których najgorszą była epidemja cholery, powracająca przez szereg lat. Szerzące się choroby i głód poczytywał lud za słuszną karę Bożą i chcąc wybłagać jej zaprzestanie, odprawiali po kościołach modły oraz odbywali  pielgrzymki do cudownych obrazów.

W Gorlicach  zaczęła się szerzyć zaraza w lecie 1849, przywleczona prawdopodobnie z Tarnowskiego. Gdy żadna z podejmowanych prób nie kładła tamy szalejącej śmierci, wybrały się późną jesienią mieszczki gorlickie do pobliskiego kościoła z  cudownym obrazem Pana Jezusa w Kobylance, gdzie w żarliwej modlitwie błagały Boga o odwrócenie zarazy.

Na pamiątkę tej pielgrzymki, do dnia dzisiejszego odbywa się w Gorlicach tradycyjny obchód, zwany Maryjkami,  w którym bierze udział 16 dziewcząt,  ubranych w białe, powłóczyste szatyi w welony, zakrywające im twarze.

Każda z dziewcząt ma na piersiach wyszyte duże serce,  ozdobione najrozmaitszemi kosztownościami,  jak złote łańcuszki, pierścienie, kolczyki, stare monety itp., mające oznaczać, że dziewczęta co tylko mają najdroższego, gotowe są Bogu oddać w ofierze. W prawej ręce niosą zapalone kaganki,  a w lewej gałązki lilji, kaganki symbolizują płomienną wiarę, a lilije niewinność.

W którym roku wystąpiły Maryjki po raz pierwszy, nie wiadomo. Gdy przed kilkudziesięciu laty zgorzał w Gorlicach stary kościół, zaprzestano na jakiś czas obchodu, wówczas ukazała się jednej z mieszczanek gorlickich Matka Boska i zasmucone, robiła jej wyrzuty, że w tym roku Maryjek nie było. Od tego czasu obchód wznowiono,  a jedynie przez lata wojny go zaniechano, gdyż podczas inwazji rosyjskiej poginęły stroje, a sporządzenie nowych połączone byłoby z wydatkami nie dla wszystkich dostępnemi.

Po wojnie wystąpiły Maryjki po raz pierwszy w r. 1926 i odtąd występują corocznie w święto Niepokalanego Poczęcia N.P. Marji, 8 grudnia i asystują przy ołtarzu podczas nieszporów w wigilję święta, następnego dnia podczas sumy i nieszporów oraz w oktawę. Gorliczanie są niesłychanie do tego obchody przywiązani i temu jedynie należy przypisać, że po wojnie, gdy tyle innych zwyczajów tradycyjnych zaginęło, Maryjki się jednak ostały.

R.R.