OSTATNIE SZTUKI! Gorlickie w Wielkiej Wojnie 1914-1915. Wspomnienia, relacje, legendy.

Łemkowszczyzna



Łemkowszczyzna i Łemkowie - krótki opis życia i obyczajów z początku XIX w. 















* Festyn Łemkowski we Florynce - notatka prasowa z roku 1932.






Sadzimy lasy na Łemkowszczyźnie - artykuł prasowy z roku 1938.




* Dr J. Garbacik, Na szlakach Łemkowszczyzny - artykuł prasowy z roku 1939.






Historia i organizacja Łemkowskiej „Watry” w Zdyni 21-23.07.2017 r. - wywiad Sławomira Mrozka przeprowadzony w dniu 16 sierpnia 2017 r. z panem Wacławem Szlantą, organizatorem tegorocznej 35-tej „Watry” w Zdyni, zastępcy przewodniczącego Zarządu Głównego „Zjednoczenia Łemków” w Gorlicach.


             Obecnie używana nazwa Łemkowie dla określenia grupy etnicznej zamieszkującej południowo-wschodnie rubieże Polski pojawiła się stosunkowo późno, gdyż dopiero w XIX w. Prawdopodobnie wzięła się ona od wyrazu "łem" co oznacza słowo "tylko", i była przezwiskiem nadanym tej grupie przez inne ludy rusińskie, które tego słowa nie używały. Sami Łemkowie natomiast zazwyczaj określali siebie mianem "Rusinów" lub "Rusnaków". Nazwa "Łemkowie" została wśród nich rozpropagowana dopiero w latach 20. XX w., jako określenie mające rozróżnić ich od Ukraińców.
             Odnośnie pochodzenia Łemków i ich obecności na tych terenach istnieje kilka teorii, bardziej lub mniej popularnych.
              W Polsce za oficjalną uznaje się teorię wołosko-ruską. Zasiedlanie ziem na przedgórzu karpackim zapoczątkował Kazimierz Wielki, po przyłączeniu do państwa Rusi Czerwonej. Miało to znacząco wpłynąć na zwiększenie obronności kraju od strony węgierskiej, która do tej pory pozostawała mało zaludniona. Jednak przybyli osadnicy polscy i niemieccy zajmowali głównie tereny  z lepszą glebą i łatwiejszym dostępem do pól. W tym też okresie powstały takie wioski jak np. Tylicz, Ropica Ruska, Łosie. Natomiast nadal nie zasiedlone pozostawały mniej żyzne tereny, położone wyżej. W XV i XVI w. na niezajęte jeszcze ziemie przybyli osadnicy pochodzenia ruskiego, z południowej strony Karpat oraz Wołosi, wywodzący się z Bałkan lud pasterski. Była to tzw. kolonizacja wołosko-ruska. Po jej zakończeniu rozpoczął się proces asymilacji, podczas to którego uważa się iż wykształciła się odrębna grupa etniczna, zwana dzisiaj Łemkami.
Inną teorią jest teoria iż Łemkowie wywodzą się z plemienia Biało-Chorwatów, które zamieszkiwało te tereny już w końcu I w. n.e., skąd w VII w. rozpoczęło wędrówkę na południe Europy, na tereny dzisiejszej Chorwacji. a ludność która z kolei nie zdecydowała się migrować, dała według tej teorii początek odrębności Łemków.
              Stosunkowo nową teorią jest teoria trackich pasterzy. Głosi ona iż na tereny te przybyli Dakowie, jedno z plemion trackich, wielkiego ludu indoeuropejskiego, którzy zamieszkiwali tereny Siedmiogrodu ( tereny dzisiejszych Węgier i Rumunii) już w III w. n.e. i pomimo chwilowej obecności Celtów utrzymali te tereny aż do przybycia Słowian.
              Ostatnia teoria, szczególnie popularna na Ukrainie głosi iż Łemkowie są "pozostałością" po Wielkim Księstwie Kijowskim i pod wpływem polskiego osadnictwa zostali zepchnięci w góry.


2 komentarze:

  1. Ciągle domagają się zwrotu nieruchomości... Mnóstwo dokumentów zalega od Łemków w urzędach...

    OdpowiedzUsuń
  2. Pozdrawiamy serdecznie ;) Bardzo ciekawy post ;) Ale jako archeolog z czystym sumieniem powiem że prawdziwa jest wersja tylko z Wołochami ;) Aczkolwiek nie popełniliście żadnego błędu, bo wszystkie są "rozważane" ;)
    Pozdrawiamy! ;)

    OdpowiedzUsuń


Zostań Patronem Z Pogranicza