A. Janowski, Dwory, zamki i pałace. Pałac w Dukli - artykuł prasowy z roku 1912.

Zachowano pisownię oryginalną. Źródło u autorów.

Dwory, zamki i pałace. Pałac w Dukli.

               Ważna handlowo i strategicznie przełęcz Dukielska musiała być broniona przez fortyfikacye. Wznosił więc tutaj zamek nad Jasiołką, który był w posiadaniu Kobylańskich, Czykowskich!1503), Jordanów (1540), Zborowskich (1600), Męcińskich (1601), wreszcie Mniszchów (1638).

               

               Przy częstej zmianie właścicieli zamek prawie  rozsypał się w gruzy, a na jego miejscy nowy dziedzic Franciszek Bernard Wandalin Mniszech wzniósł do dziś istniejący pałac. Brat carycy Maryny musiał urządzić sobie prawdziwie pańską rezydencję. Rozpoczęte jednak roboty ukończył dopiero jego wnuk Jerzy Wandalin Mniszech marszałek w. koronny w 1709 roku.

                Możni komesowie „de Magna Konczyce” nie lada dzielnych sprowadzili architektów i stworzyli dzieło godne pańskich rezydencyi pod Paryżem lub Wiedniem, pomimo, że przeróbki późniejsze, zwłaszcza zaś z 1875 roku, znacznie zeszpeciły prostotę i majestat pierwotnego planu.

                Wspaniałości zewnętrznej odpowiadał też przepych wewnętrzny, gdyż sale były zdobne w buazarye, klamki i zamki były ze złoconych bronzów, piękna kaplica, sala muzyczna i kilkadziesiąt pokojów czyniły rezydencyę dukielską prawdziwie magnacką.

                Za pałacem ciągnie się wspaniały park, obramowany z jednej strony biegiem Jasiołki. W rysunku parku znać dobrze system wersalskiego Le Notre’a operującego basenami wód i szpalerami drzew. Taras nas Jasiołką zdobiły ciosowe wazy, armatury, do ogrodu wiodła przepysznie kuta brama żelazna, w cieniu drzew rozrzucone były ciosowe ławy i stoły, również rzeźbami pokryte.

                Obok pałacu wzniesiony był teatr, w którym wykwintne towarzystwo dukielskie grywało komedye Bohomołca i innych, a w szeregach aktorów byli np., J.W. Imć Pan Szczęsny Potocki, chorąży w. kor., i pani chorążyna, Mniszchówna z domu, panny Wodzickie, starościanki stobnickie, oraz cała wykwintna sosie ta dukielskiego dworu. Wrzało tu wesołe, beztroskie życie stanisławowskie, gdy przygotowano do wystawienia komedye, np. „Żona poczciwa, komedya  w III aktach przez JWJMP. Tadeusza z Lipego na Lipsku Lipskiego, kasztelana Łęczyckiego, orderu orła białego, kawalera woysk J.K.M. y Rzeczypospolitey Generała majora wydana. Na Theatrum Dukielskim Grana w Dukli”.

               Tak się bawiono na dworze dukielskim, który dziś posmutniał i poszarzał, a w sylwecie swej i wielkim parku, co z czasem wyłamał się z Le Notre’owych linii, dawną swą świetność tylko przypomina.

Al. Janowski.

Jasło - 1938

1938.

Podpis pod zdjęciem: ilustracja przedstawia budowę mostu na terenie COP-u w Jaśle na rzece Jasiółce. Jest to most żel.-betonowy łukowy wedle projektu inż. Finkla a budową kieruje inż. R. Bielski. Koszt budowy wyniesie około 200.000 zł., a pokrywa go Państwowy Fundusz Drogowy.

Katastrofalna powódź w Jasielskiem. - rok 1934.

Zachowano pisownię oryginalną. Źródło u autorów.



Katastrofalna powódź w Jasielskiem.

Jasło, 16 lipca. (NS). Katastrofalna powódź w Jaśle i powiecie jasielskim wskutek kilkudniowych opadów deszczu przybrała olbrzymie rozmiary, jakich nie pamiętają ludzie od setek lat. Rzeki górskie Jasionka, Wisłoka i Ropa, które pod Jasłem łączą się, zalały wszystkie dzielnice miasta niżej położone, a to t.zw. Targowicę Przedmieście, Ułaszowice, oraz pobliskie wsie. – Domy mieszkalne zostały zalane. Mieszkańców delożowano.

W okolicy Żmigrodu nastąpiło oberwanie się chmury. Sytuacja jest beznadziejna. – Woda zalała przestrzenie na szerokości paru kilometrów. Widać pozrywane domki, stodoły z inwentarzem, snopki ze zbożem.

Pod Skołyszynem na linji Stróże- Jasło tor kolejowy został przerwany. Pociąg, jadący z Jasła o godz. 2-giej musiał zawrócić. Także połączenie na linji Jasło – Rzeszów zostało przerwane z powodu zalania, oraz obsunięcia się góry, która zasypała tor kolejowy. Rurociąg gazowy Jasło – Gorlice został przerwany, na rzece Jasiołce koło Nygłowic pod Jasłem. Dopływ gazu do rafinerji Standard Nobel w Libuszy został przerwany. Mur oporowy wysokości 4 m. okalający dziedziniec synagogi w Jaśle na długości 15 m. obsunął się i zatarasował ulicę na wysokość 3 m. Wypadku z ludźmi na szczęście nie było.

Deszcz pada ciągle. Sytuacja jest bardzo groźna. W akcji ratowniczej bierze udział straż pożarna, członkowie Zw. Strzel., harcerze, członkowie Sokoła, zw. Rezerwistów i t. d. Słyszy się ciągle głosy ludzi siedzących na dachach swych domów i wzywających pomocy.

W Kołaczycach pod Jasłem sytuacja również przedstawia się bardzo groźnie. Komunikacja kolejowa Jasło – Stróże będzie prawdopodobnie na dłuższy czas przerwana.